Columns over afval

Op de gemeentepagina in het Wijks Nieuws staan onderstaande columns over afval.

12 juli 2023: Afvalvrije scholen

Steeds meer scholen zijn actief bezig om het afval dat zij produceren te verminderen. Alle basisscholen in Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek tekenden het convenant ‘afvalvrije school’. In deze overeenkomst worden scholen gemotiveerd om een zo laag mogelijk aantal restafval kliko’s per leerling te gebruiken. Dat aantal wordt ieder jaar minder, zodat over een aantal jaar de scholen hopelijk bijna helemaal geen afval meer produceren. Maar wat is dat eigenlijk, een school zonder afval? 

Dat gaat niet zomaar

Een school die geen restafval meer heeft én voor 100% weet te scheiden noemen we een afvalvrije school. Dat houdt dus in dat een school geen restafval meer heeft en dat is echt heel lastig! Onze basisscholen zijn heel goed bezig, maar hebben deze mijlpaal nog niet bereikt. De afvalcoach van de gemeente helpt de scholen daarbij. Scholen zijn zelf verantwoordelijk en hebben al veel stappen gezet. Door bijvoorbeeld bekers te verplichten in plaats van wegwerp drankverpakkingen. En in elke klas plastic, gft, papier en restafval te scheiden. 

Gedrag & kennis

Een afvalvrije school is namelijk niet alleen actief bezig met het scheiden en verminderen van afval, maar maakt kinderen ook enthousiast voor een beter milieu door gedragsverandering en onderwijs. Het doel is om leerlingen bewust te maken dat afval waardevolle grondstoffen bevat. Elke school vult dat doel op een andere manier in. De ene school heeft een ‘week van het afval’ en de andere school behandelt het in de lessen. Ook zetten de kinderen zich elk jaar in bij opruimdagen in de wijken. 

De afvalcoach komt langs

In het nieuwe schooljaar brengt de afvalcoach een bezoek aan een groot aantal groepen op verschillende scholen. Hij doet een leuk spel en beantwoordt alle vragen die kinderen over afval hebben. Ook bestaat de mogelijkheid voor klassen om op excursie te gaan naar de gemeentewerf, dit is in het afgelopen schooljaar een groot succes geweest. 

Uiteindelijk werkt het goede voorbeeld geven het beste. Gelukkig zijn alle conciërges, leraren en schoonmakers binnen de scholen aan boord. Op naar een nog schoner nieuw schooljaar!

Het kan gebeuren dat de kliko in de tuin begint te stinken

Zeker op warme dagen in de zomer heeft iedereen wel eens een naar luchtje uit de kliko geroken. Wij geven graag wat tips om de stank  tegen te gaan en insecten en beestjes buiten de kliko te houden.

1. Kliko’s zo veel mogelijk uit de zon

De warmte van de zon zorgt er voor dat het gaat broeien in de kliko. Bij dat proces komt de meeste stank vrij. De etensresten en tuinafval in de gft-container gaan in de zomer sneller rotten door de warmte. Dus, hoe koeler hoe beter! Denk ook aan bijvoorbeeld een ombouw voor de container(s). Die zijn er in verschillende prijsklassen en zorgen voor een beetje extra beschutting. 

2. Luchtcirculatie

Een andere manier om het broeien tegen te gaan is door te zorgen voor luchtcirculatie in de container. Dat gaat heel makkelijk door de klep een klein stukje open te houden, met bijvoorbeeld een takje, wasknijper of iets anders. Vergeet niet bij het aan de straat zetten van de kliko het takje tijdelijk apart te houden.

3. Een laagje op de bodem

Sommige geurtjes worden veroorzaakt door aangekoekt afval op de bodem van de kliko. Nadat de kliko schoon is gemaakt kan de bodem van de gft-container worden afgedekt met bijvoorbeeld stro of lavendel. Die takjes nemen het vocht op, waar veel luchtjes in zitten. 

4. Afgesloten zakjes

Gooi etensresten die snel gaan rotten weg in een biologisch afbreekbaar zakje. Het zakje verdwijnt vanzelf, maar blijft lang genoeg om de geurtjes binnen te houden. 

5. Weg met de beestjes

Larven en maden houden niet van klimopbladeren. Leg een takje in de container om ongedierte op een milieuvriendelijke manier te bestrijden. 
Succes deze warme maanden! Bij goede scheiding van het afval is het mogelijk om de rest- en plasticcontainer bijna geurvrij te houden. Neem voor meer tips contact op met de afvalcoach op 06 39 352 341.

De inwoners van onze gemeente Wijk bij Duurstede scheiden veel papier en karton. Dat is prima! Want oud papier is de belangrijkste grondstof voor nieuw papier. We scheiden met elkaar al bijna 80% van ons papier en karton. Veel artikelen zijn gemaakt van gerecycled papier. Dat is te danken aan al uw ingezamelde oude papier en karton.

Nieuwe vezels toevoegen bij het recyclen 

Papier kan niet oneindig gerecycled worden. De papiervezels kunnen gemiddeld vijf tot zeven keer opnieuw worden gebruikt. Papiervezels verliezen bij elke keer recyclen een deel van hun sterkte: de vezels worden steeds korter. Daarom voegen medewerkers in papierfabrieken nieuwe vezels toe aan de oude. Zo verbetert de kwaliteit van het eindproduct. 

Recyclen betekent besparen

Papierfabrieken die gerecycled papier maken, gebruiken hiervoor minder energie, water en chemicaliën. Dat is een groot voordeel van recyclen! 
Een ander voordeel is dat er minder nieuwe grondstoffen nodig zijn. Door het veranderende klimaat zijn er minder grondstoffen. Hergebruik van grondstoffen wordt daarom steeds belangrijker. In de komende periode moeten grote stappen moeten worden gezet om onze CO2-uitstoot te verlagen. Recycling van papier en karton is onderdeel van deze uitdaging. Bijkomende voordelen? Hierdoor ontstaat minder afval en het CO2 blijft langer opgeslagen in het papier en karton.

Nieuwe bomen uit goedgekeurde bossen zijn bronnen voor papier en karton 

Papier en karton worden van houtvezels gemaakt. Al deze houtvezels komen van bomen uit goedgekeurde en duurzaam beheerde bossen. Een boom uit een goedgekeurd (gecertificeerd) bos is een hernieuwbare bron. Dit betekent dat er telkens opnieuw bomen geplant kunnen worden om tot groei te komen.

Mineralen en fossiele brandstoffen zijn voorbeelden van niet-hernieuwbare grondstoffen. Daarvoor geldt: op = op. Je kunt geen nieuwe meer maken. Denk aan gas en olie.

Wat kunt u doen om minder papier te verspillen? 

Voorkom onnodig papiergebruik. Elk jaar belandt er ongeveer 30 kg aan ongeadresseerde reclame, drukwerk en andere bladen in uw brievenbus. Wilt u dit niet (meer)? Plak dan een Nee-Nee of Nee-Ja sticker op de brievenbus. 

Tips om papier te besparen:

  • Gebruik een tas die u vaker kunt gebruiken. 
  • Verander uw abonnement op de dagelijkse krant: lees deze alleen digitaal. 
  • Lees boeken op een e-reader. 
  • Gebruik uw printer minder vaak. En áls u iets moet printen, doe dit dan dubbelzijdig en met een kleiner lettertype. 

U ziet, er zijn veel manieren om minder papier te gebruiken. Maar niet iedereen wil of kan boeken of kranten digitaal lezen. Dat begrijpen we. Gelukkig blijven er ook dan bruikbare tips over. 

Voor het papier dát u heeft: helpt u mee met het scheiden van papier en karton? 

Sam Mika

Met alle verschillende verpakkingen en regels over afval kan het wel eens gebeuren dat u de draad kwijtraakt. Welke verpakking hoort waar? Wanneer en waar moeten die vuilniscontainers aan de weg? Hoe laat mag ik ook alweer mijn PMD-zak ophangen? Voor al deze vragen kunt u terecht bij de nieuwe afvalcoach van onze gemeente: Sam Mika. Want het lijkt simpeler dan het is, legt hij uit: “Niet al het afval dat van plastic is gemaakt, mag bij het PMD. Ook ik moet nog wel eens iets opzoeken, hoor!”

De afvalcoach zet zich in om inwoners bewuster om te laten gaan met afval en afval scheiden

Hij praat erover met inwoners en geeft hen tips en adviezen over het scheiden van afval. Zelf is hij geen ‘afval-gekkie’: “Ik ken alle trucs om zo min mogelijk afval te produceren, maar het moet natuurlijk wel een beetje leuk blijven. Je kunt niet aan iedereen vragen om een chips zak te hergebruiken voor het potten van plantjes.”

De afvalcoach ziet genoeg uitdagingen

U kunt de afvalcoach de komende tijd overal tegenkomen: op straat, in uw wijk, bij bijeenkomsten en evenementen en op scholen. 
Over zijn grootste uitdagingen op dit moment vertelt hij: “We zien nog een hoog percentage GFT bij het restafval. Dat is zonde, want daar kunnen we bijvoorbeeld heel goed compost van maken. Ook het moment van aanbieden van PMD-zakken is iets waar ik veel inwoners over spreek.”

Heeft u vragen over het afvalbeleid? Wilt u graag meer tips over afval scheiden? 

Een korte vraag of een lang verhaal: de nieuwe afvalcoach helpt u graag verder. Hij is niet alleen te vinden op de milieustraat, maar komt ook graag bij u langs. U kunt Sam bereiken via afval@wijkbijduurstede.nl. Bellen en appen kan ook op 06 3932 5341. ‘’Ik kijk ernaar uit de inwoners van Wijk, Cothen en Langbroek beter te leren kennen en ze te helpen met al hun afvalvragen.’’

Veel inwoners zijn heel bewust en goed bezig met het scheiden van afval. Een prima zaak natuurlijk. Daarvóór zit echter nóg een hele belangrijke stap: hoe zorgen we ervoor dat we zo min mogelijk afval hebben?

Doet u mee?

Dit kan al met hele kleine, simpele dingen. Neem bijvoorbeeld uw eigen tas mee in plaats van na uw aankoop een tasje te kopen in de winkel. Er zijn zelfs al winkels in onze gemeente die hier heel actief aan meewerken. Deze winkels kunt u herkennen aan de raamsticker met de tekst: “Neem gerust je eigen verpakking mee”. 

Stel uzelf vragen

Kijk deze week (en hopelijk ook lang daarna) eens héél kritisch naar álles wat u weggooit. En vraag uzelf dan af: 

  • Was deze verpakking noodzakelijk? 
  • Kan ik wat ik nu weggooi nog voor iets anders gebruiken?
  • Hoe vaak heb ik deze kleding die ik weggooi, nu eigenlijk aan gehad?
  • Is wat ik nu weggooi nog te gebruiken door anderen of breng ik dit naar de kringloopwinkel?
  • Is wat ik nu weggooi misschien nog te repareren?

Allemaal vragen waardoor we veel bewuster nadenken over afval.
Én, u zult versteld staan over uw antwoorden op deze vragen wanneer u dit een tijdje doet!

Tips

Dus, doe mee en help zo de grote afvalberg kleiner te maken.

  • Koop bijvoorbeeld vaker tweedehands,
  • print slimmer, 
  • geef uw kleding een tweede leven,
  • kies voor herbruikbare verpakkingen of 
  • repareer kapotte spullen (Kunt u dat niet? Ga ermee naar een Repair café).

Wilt u hier meer over weten, kijk dan op de website Maak-de-switch.

Milieustraat

In onze gemeente kunt u afgedankte elektronische en elektrische apparatuur (afgekort: AEEA) naar de milieustraat brengen. Daar wordt in onze gemeente goed gebruik van gemaakt. In 2022 werd er 7,5 kg AEEA per inwoner naar de milieustraat gebracht! Dat is een stuk meer dan het gemiddelde in Nederland. Dat ligt op 5,4 kg per inwoner.  

Hergebruik is vaak beter

Tweedehands gebruik is vaak beter voor het milieu dan recyclen. Doen uw apparaten zoals televisies, vaatwassers en koffiemachines het nog? Dan kunt u ze daarom beter verkopen of weggeven, zodat ze kunnen worden hergebruikt. Er zijn hier twee uitzonderingen op: oude koelkasten/vriezers en wasdrogers. Die gebruiken vaak zoveel stroom, dat u ze beter kunt laten recyclen.

Oud-voor-nieuw-regeling

U kunt een oud of kapot apparaat gratis naar de milieustraat brengen. Of lever het apparaat in bij de winkel waar u een nieuw vergelijkbaar apparaat koopt. Dit heet de oud-voor-nieuw-regeling. Neem uw oude apparaat mee naar de winkel als u een nieuw apparaat gaat kopen (bijvoorbeeld een broodrooster of waterkoker). Of laat het meenemen als het nieuwe apparaat bij u thuis wordt gebracht (wasmachine, koelkast, televisie). Dat kan ook als u via internet een nieuw apparaat koopt! Het apparaat wordt milieuvriendelijk verwerkt. U hoeft daarvoor niets te betalen.

Inzamelpunten in de gemeente

Naast het inzamelpunt op de milieustraat staan in de meeste supermarkten inleverbakken. Ook bij andere winkels kunnen deze bakken staan. Hierin kunt u kleine apparaten kwijt. Deze inleverpunten vindt u via www.wecycle.nl.

Wat gebeurt er met het apparaat?

De materialen van oude apparaten (zoals staal, aluminium, koper, glas en kunststoffen) kunnen vaak prima gerecycled worden. Eventuele schadelijke stoffen, zoals in koelkasten en elektronica, worden apart verwerkt. Hierdoor belanden ze niet in het milieu. In oude koelkasten kunnen bijvoorbeeld nog CFK's en HFK's zitten. Het is belangrijk dat die niet zomaar vrijkomen! CFK's tasten de ozonlaag aan en HFK's zijn zeer sterke broeikasgassen. Zet apparaten daarom niet aan de weg en breng ze niet naar een handelaar, maar lever ze in bij de milieustraat voor deskundige recycling.

Heeft u vragen over het scheiden van afval?

Stuur dan uw vragen per mail naar afval@wijkbijduurstede.nl

Afvalblog van Mario over glas

Een van de oudste afvalsoorten die we gescheiden inzamelen, is verpakkingsglas. In 1972 namen de oprichters van Stichting Milieuzorg, Miep Kuiper en Babs Riemens, het initiatief om in Zeist glas gescheiden in te zamelen. Uit Stichting Milieuzorg ontstond Kringloop Zeist. Kringloop Wijk (de winkel in de Peperstraat) is hier een onderdeel van. Op dit moment staan er in Nederland ruim 25.000 glasbakken.

Circulaire economie

Glas is eeuwig en voor 100% recyclebaar, zonder verlies aan kwaliteit. Glas is een typisch voorbeeld van de circulaire economie. Een economie waarin alles wat we wegdoen, hergebruikt of gerecycled wordt en afval niet meer bestaat. 

Besparing grondstoffen

Het loont om nieuwe glazen verpakkingen te maken van oude glasscherven. Want 1 kilo glasscherven levert een besparing op van 1,2 kilo aan grondstoffen (kwartszand, soda en kalk). Glasscherven smelten bij een lagere temperatuur dan grondstoffen voor nieuw glas. Daardoor is er minder energie nodig voor het maken van glas, waardoor we het milieu minder belasten.  

Kleur scheiden belangrijk

Deksels, doppen, kurken en etiketten worden eerst uit de glasscherven gehaald. Dat gebeurt met magneten en een luchtstroom. Daarna wordt het glas in kleinere stukken gebroken en naar de glasfabriek gebracht. De glasfabriek maakt er weer wit, groen of bruin glas van. Het is belangrijk om uw glazen potten en flessen in de juiste 'kleur' glasbak te gooien. Wit glas kan bijvoorbeeld alleen gemaakt worden van witte glasscherven.

Wat hoort wel en niet in de glasbak?

Glazen flessen en potten worden in Nederland redelijk goed gescheiden: 73 procent komt terug voor recycling. Alle glazen flessen, flesjes, potten en potjes waarin drank, eten, babyvoeding, cosmetica, parfum of medicijnen hebben gezeten, mogen in de glasbak. Andere glassoorten, zoals drinkglazen en schalen, maken door de andere glassamenstelling het recyclen moeilijk. Daarom horen ze bij het restafval. Spiegels en vensterglas kunt u inleveren op de milieustraat.

Heeft u vragen over het scheiden van afval?

Stuur dan uw vragen per mail naar afval@wijkbijduurstede.nl

In onze gemeente hebben we gekozen voor bronscheiden van afval. Dat betekent dat we u vragen uw GFT, papier, PMD en restafval te scheiden. Er zijn inwoners die zich afvragen waarom we dat zo doen. Je kunt in deze tijd toch ook alles bij elkaar gooien en in een fabriek nascheiden? Dat is toch veel beter? We leggen u graag uit waarom we hier niet voor kiezen.

Nascheiden is helaas niet voor elk soort afval een oplossing

Papier, GFT, textiel en glas kun je alleen recyclen als het gescheiden wordt ingezameld. Papier en textiel dat bij het huisvuil zit, wordt nat en vies. Daardoor zijn deze grondstoffen niet meer geschikt om opnieuw te gebruiken. Groente-, fruit- en etensresten plakken in het restafval vast aan ander afval en zijn daardoor slecht te scheiden. Ook zit er veel ‘vervuiling’ tussen, zoals kleine stukjes plastic. Apart inzamelen is daarom nodig.

Redenen om PMD niet na te scheiden uit restafval

  • PMD is de enige soort grondstof, die wel uit het restafval kan worden gehaald. Waarom kiest de gemeente daar dan niet voor? Dat is uit te leggen:
  • Eén reden is dat u zelf goed uw PMD scheidt. In 2021 zamelden we ongeveer 75% van het PMD in onze gemeente gescheiden in. De resultaten bij gemeenten die in onze provincie voor nascheiding hebben gekozen, blijken lager te liggen. Slechts 50% van het PMD wordt bij die gemeenten uit het restafval gehaald. 
  • We hoeven door het scheiden minder restafval te verbranden, waardoor we het milieu minder belasten.
  • Ook leveren we door het scheiden meer PMD aan bij de verwerker. Dat PMD krijgt ‘een tweede leven’ als grondstof voor allemaal producten. 
  • We zijn nu door het zelf scheiden van PMD ook voordeliger uit. Dat komt omdat de gemeente een flinke vergoeding ontvangt voor brongescheiden PMD. Bij nascheiden is die vergoeding veel lager. We rekenden uit dat bronscheiden ruim €200.000 per jaar goedkoper is dan nascheiden. En dat is weer goed voor uw portemonnee! Want de kosten die gemaakt worden voor het opruimen van het afval, verrekenen we in de afvalstoffenheffing.

Er zijn gemeenten, waar nascheiden wel verstandiger is

Dat zijn vaak gemeenten met veel hoogbouw, waar weinig ruimte is voor PMD-kliko’s. Bij die gemeenten gaat standaard veel meer PMD bij het restafval dan bij ons. In die gevallen kan nascheiden aantrekkelijker zijn. 

In onze gemeente bestaat de afvalstoffenheffing uit twee delen. Ieder huishouden betaalt een standaard bedrag en een bedrag per keer dat er restafval wordt aangeboden. Regelmatig krijgt de gemeente de vraag of dat duurder is dan alleen een vast bedrag. Hieronder staat de uitleg. 

Het ophalen en verwerken van afval kost onze gemeente ongeveer 3 miljoen euro per jaar. Die kosten worden verdeeld onder de ongeveer 10.000 huishoudens in de gemeente. Dat betekent dat elk huishouden gemiddeld ongeveer 300 euro betaalt. 

Goed afval scheiden betekent minder betalen

Afval of grondstoffen zoals PMD in de kliko stoppen of naar de ondergrondse container brengen? Tot 2021 maakte het niet uit hoeveel of hoe vaak u dat deed. Iedereen betaalde evenveel afvalstoffenheffing. 
In 2021 veranderde dit. De verdeling is eerlijker door het standaard bedrag en het bedrag per keer aanbieden van restafval. Doet u goed uw best om afval te scheiden, dan betaalt u minder dan gemiddeld. Vindt u afval scheiden minder belangrijk? Of heeft u gewoon meer restafval? Dan betaalt u meer. 

Soms kunt u er niets aan doen dat u veel restafval heeft. Bijvoorbeeld als u kinderen in de luiers hebt of wanneer u medisch afval hebt. Daarvoor zijn er regelingen, waardoor u toch niet duurder uit bent.

Hoe kan het dan dat de afvalstoffenheffing toch stijgt? 

Dit komt omdat het verbranden van afval veel duurder is geworden. 
Gelukkig letten we met z’n allen beter op wat we weggooien. Sinds ieder gezin betaalt voor het aanbieden van restafval, daalde het restafval met 40%. Een huishouden is hierdoor ongeveer 8 euro per jaar goedkoper uit, berekende de gemeente. (Vergeleken met de oude manier om de afvalstoffenheffing te berekenen.)

De inschatting was dat de nieuwe manier van werken als resultaten had:

  • beter afval scheiden en
  • ongeveer evenveel kosten voor inwoners. 

De kosten vallen iets goedkoper uit en het beter scheiden van afval is gelukt. Op dit moment scheiden we met zijn allen 77% van het afval. Dat is 9% meer dan in 2021. Hiermee liggen we boven het landelijke doel van 75%.    

Heeft u vragen over het scheiden van afval?

Stuur een mail naar afval@wijkbijduurstede.nl.