Aan de slag met participatie

Heeft u een plan of initiatief waardoor er iets verandert in de omgeving?

Dan heeft u niet alleen met de gemeente of andere overheden te maken. Het is ook belangrijk dat u praat met de buren en anderen die iets van uw plan gaan merken. We noemen dat participatie. Het is de bedoeling dat u uw buren en anderen vertelt over uw plan en vraagt naar hun zorgen, wensen of ideeën hierover. En dat u vervolgens kijkt of en hoe u in uw plan rekening kunt houden met hun belangen. 

In de animatie van het Informatiepunt Leefomgeving kunt u zien wat participatie is en welke regels voor participatie de Omgevingswet heeft. 

Onze omgeving maken we samen.
De Omgevingswet.

Participatie.

In Nederland bestaan veel wetten en regels
over onze fysieke leefomgeving.

Vanaf 1 januari 2024 staan
de regels samen in een nieuwe wet.

De Omgevingswet.

Eén wet, één digitaal loket voor informatie en aanvragen.

De Omgevingswet stimuleert dat u
actiever en eerder wordt benaderd...

om mee te denken over
nieuwe plannen in uw buurt.

Of het nu gaat om nieuwe
plannen van de overheid,

van een ondernemer, van uw buren
of van uzelf.

Het is belangrijk om
vroeg met elkaar in gesprek te gaan.

Zo leert u
elkaars wensen en behoeften kennen.

Daarbij kunt u zelf uw omgeving
betrekken bij uw eigen plannen.

Dit kan leiden tot nieuwe creatieve ideeën

of andere oplossingen dan u bedacht had.

De overheid beoordeelt de inbreng
en neemt uiteindelijk de beslissing.

Het is niet altijd mogelijk om
iedereen tevreden te stellen,

maar er kan wel rekening
met elkaar worden gehouden.

Overheden zijn verplicht
om aan participatie te doen...

bij het opstellen van een omgevingsvisie,
omgevingsplan, omgevingsprogramma,

projectbesluit, omgevingsverordening
en waterschapsverordening.

Is de gemeente bezig
met een nieuw omgevingsplan?

Dan moet de gemeente dit
eerst bekend maken.

In die bekendmaking staat hoe de participatie
voor die wijziging van het omgevingsplan eruit ziet.

En hoe inwoners
daarover kunnen meepraten.

Een initiatiefnemer, diegene met een plan of idee,

wordt aangemoedigd
om aan participatie te doen.

Het is dus niet verplicht.

Er geldt één uitzondering.

Een gemeenteraad kan gevallen aanwijzen waarin
participatie voor initiatiefnemers wel verplicht is.

Het gaat dan om activiteiten die niet
binnen het omgevingsplan passen...

en waarvoor een vergunning nodig is.

Meer weten over de Omgevingswet
en participatie?

Kijk op de website van
uw gemeente, waterschap of provincie.

Onze omgeving maken we samen.

De Omgevingswet.

Door mensen vroeg te betrekken bij uw initiatief komen alle belan­gen en meningen op tafel. U kunt hier rekening mee houden bij het maken van uw plan, voordat u een vergunning aanvraagt. Mensen laten meedenken is goed voor uw plan en de relatie met bijvoorbeeld uw buren. En het kan helpen om het vergunningsproces soepel te laten verlopen.

Participatie is niet hetzelfde als ‘draagvlak creëren’. Mensen kunnen ook níet achter uw initiatief of beleidsvoorstel staan. Zij hebben vaak nog de mogelijkheid een formele reactie te geven op het (voorgenomen) besluit of op het initiatief van de gemeente. Draagvlak is dus geen doel op zichzelf, maar het gevolg van een goede buur zijn, betere plannen maken en zorgvuldige besluiten nemen. Het is de mooist denkbare bijvangst, maar geen doel of verplichting 

Bij het indienen van een vergunningsaanvraag moet u aangeven of u aan participatie hebt gedaan en zo ja, hoe. Participatie is altijd wenselijk, en bij specifieke initiatieven noodzakelijk en verplicht. Het gaat dan om initiatieven met een relatief grote impact op de (direct) betrokkenen, de maatschappelijke en politieke discussie en op de fysieke leefomgeving. Kijk op de bindende advieslijst voor deze initiatieven. 

Staat uw initiatief op de lijst? 

Dan is participatie verplicht. 

Ga naar de lijst (Verwijst naar een externe website)

Of uw initiatief groot of klein is: ga erover in gesprek met de mensen waar uw plan effect op heeft. U bent hier zelf verantwoordelijk voor. Op welke manier u dit doet, kan verschillen. Grote en ingewikkelde plannen vragen een intensievere betrokkenheid van mensen uit de omgeving, dan een klein initiatief of plan. Onze handreiking Samenspel in de gemeente Wijk bij Duurstede kan u hierbij helpen.

Ga naar de Handreiking Samenspel (pdf, 823 KB)

Niet elk plan heeft evenveel impact op de omgeving. Bij een klein initiatief met weinig impact op de omgeving is een kop koffie drinken met de buren soms al voldoende. Een groot initiatief met veel impact en meerdere belanghebbenden vraagt om uitgebreidere participatie. 

Om te ontdekken hoeveel impact uw initiatief heeft, kunt u de impactmeter invullen. Zo ziet u snel welke participatieroute het beste past bij uw initiatief. 

Ga naar de impactmeter (pdf, 10 MB)

Door het invullen van de impactmeter (pdf, 10 MB) kunt u bepalen welke participatieroute het best past bij uw initiatief. Bij elke route hoort een stappenplan met tips en voorbeelden. Als u het stappenplan volgt, heeft u een participatieaanpak. Die helpt u om de mensen in uw omgeving op een passende wijze te betrekken bij uw initiatief.

Is de participatie afgerond? Maak dan een kort verslag van alle activiteiten en gesprekken die u heeft georganiseerd. U kunt hiervoor het participatieverslag gebruiken. Een eigen vorm van een verslag mag natuurlijk ook. Zorg in ieder geval dat u aangeeft op welke manier u de omgeving heeft betrokken, wie u betrokken heeft, wat het resultaat was en wat u met dit resultaat heeft gedaan. 

Participatieverslag (pdf, 580 KB)